بعد از رحلت پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌وآله) هرج و مرج عجیبی سراسر جهان اسلام را فرا گرفت. کانون این هرج و مرج مرکز خلافت بود و به هر چیزی که مرتبط با آن بود منتقل می‌شد، از جمله حکم مصادره سرزمین فدک. فاطمه (سلام‌الله‌علیها) که می‌دید جامعه اسلامی با این تجاوز آشکار، توأم با نادیده گرفتن بسیاری از احکام اسلام، گرفتار یک انحراف شدید از تعالیم اسلام و سنّت پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) می‌شود و گرایش به برنامه‌های جاهلی پیدا می‌کند، با جمعی از زنان بنی هاشم به مسجد پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) آمد تا در برابر توده‌های مسلمان، و سران مهاجر و انصار گفتنی‌ها را بگوید و اتمام حجت کند.
سخنرانی حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) در مسجد مدینه در حین زیبایی، شامل سه محور شریعت، طریقت و حقیقت است. خطبۀ حضرت تشکیل شده از چند بخش مختلف که هر بخش، پیام مربوط به خود را دارد. حضرت ابتدا خطبه را با حمد و ثناي الهي شروع مي‌کنند. بعد به صفات کماليه و جلاليۀ خداوند پرداخته و سپس نمایی از وضعيت جاهليت و وضعیت مردم قبل از اسلام را ارائه مي‌دهند و در ادامه موضوع ظهور اسلام و بعثت پيامبر را مطرح می‌کنند و اینکه ظهور اسلام و بعثت چه ارمغاني براي مردم داشت و چگونه وضعيت مردم را در همه عرصه‌ها از جمله اعتقادی، اقتصادی، بهداشتی و از نظر عمل و اخلاق دگرگون کرد و مردم را در یک مسیری قرار داد که هم دنیای آنها را آباد کرد و هم آخرت شان را.
چینش سخنان حضرت در خطبه شان چینشی فوق‌العاده ریاضی و مهندسی دارد چون حضرت سخنانش را ابتدا از مرحله حقیقت شروع کرد و سپس مرحله طریقت و شریعت را بیان کرد. مانند تسبیحات شان که از الله اکبر شروع می‌شود، سخنان ایشان هم ابتدا با حمد و ثنای الهی آغاز می‌گردد که مباحث توحیدی زیبا و دلکشی دارد. حضرت در جایگاهی نشسته که دارد از طرف خداوند با مردم سخن می‌گوید و فلسفه و داستان خلقت و مباحث عقیدتی و اخلاقی و مباحث شریعتی و فقهی را مطرح می‌کند. قسمت جالب آنجاست که حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) از دل مباحث توحیدی در انتها به یک موضع گیری سیاسی قدرتمندی می‌رسد و خلفای سابق را رسوا و نقد می‌کند.
این کارگاه به شرح فرازهایی از این خطبه تاریخی می‌پردازد که روشن کننده راه ما در این برهه حساس از آخرالزمان است.