ماه ربیع الاول سومین ماه از ماه‌های قمری و از ماه‌های فرخنده برای شیعیان است. ربیع از ماده «ربع» و معنای اصلی این ماده به عدد چهار بازمی‌گردد و عرب به فصل بهار که یک چهارم سال است، ربیع گفته است. از آنجا که ماه ربیع الاول و ربیع الآخر در آغاز این فصل جای گرفته‌اند به نام این فصل موسوم شده‌اند. سالی که این نامگذاری انجام شده مقارن با فصل بهار بوده‌است.
حادثه مهم و تاریخی لیلة المبیت، هجرت حضرت محمد (صلی‌الله‌علیه‌آله) از مکه به مدینه، ولادت پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌آله) و امام جعفر صادق (علیه‌السلام)، ازدواج حضرت محمد (صلی‌الله‌علیه‌آله) با حضرت خدیجه (سلام‌الله‌علیها)، آغاز امامت امام مهدی (علیه‌السلام) (عید الزهرا) و هلاکت یزید بن معاویه از جمله حوادث فرخنده این ماه است.
همچنین غزوه بنی نضیر در سال 4 قمری، صلح امام حسن مجتبی (علیه‌السلام) با معاویه در سال 41 قمری، شهادت حضرت امام حسن عسکری (علیه‌السلام) در سال 260 قمری، واقعه احراق مکه در هنگام جنگ یزید با عبدالله بن زبیر در سال 64 قمری، حادثه صاحب زنج و قتل 300 هزار نفر از مردم بصره به دست موفق عباسی در سال 258 از دیگر حوادث مهم ماه ربیع الاول است.