علی بن حسین بن علی بن ابی‌طالب مشهور به علی‌اکبر فرزند امام حسین (علیه‌السلام) و لیلی بنت ابی‌مرة و از شهدای کربلاست که تاریخ تولدش را 11 شعبان 33 ق ذکر کرده‌اند. برخی او را بزرگ‌ترین فرزند امام حسین (علیه‌السلام) دانسته‌اند. امام حسین (علیه‌السلام) او را شبیه‌ترین مردم به پیامبر اکرم معرفی کرده است.
علی‌اکبر در روز عاشورا نخستین فرد از بنی‌هاشم بود که به شهادت رسید. پدرش بر بالای جنازه او حاضر شد و قاتلان او را نفرین کرد. برخی شیعیان، ۸ محرم را به علی‌اکبر اختصاص داده و برای او عزاداری می‌کنند. در برخی مناطق نیز برای او تعزیه می‌خوانند.
علی‌اکبر در ۱۰ محرم به سال ۶۱ق در واقعه کربلا به شهادت رسید و بدنش در پایین پای پدرش به خاک سپرده شد. قبر او داخل ضریح امام حسین واقع شده و شش‌گوشه بودن ضریح را به همین دلیل دانسته‌اند. سر او را به همراه سرهای شهدای کربلا به کوفه و شام بردند. در زیارت عاشورا پس از سلام بر امام حسین (علیه‌السلام) و قبل از سلام به اصحاب آن حضرت، سلام جداگانه‌ای نیز به علی بن حسین داده شده است. برخی احتمال داده‌اند که منظور از علی بن حسین در این سلام، علی‌اکبر است.