حضرت زینب (سلام‌الله‌علیها) در ۵ جمادی‌الاول، سال پنجم یا سال ۶ قمری در مدینه متولد شد و در سال ۶۲ ق درگذشت. او دختر امام علی و حضرت زهرا (علیهاالسلام) بود. بر اساس روایات، نام‌گذاری حضرت زینب (سلام‌الله‌علیها)، توسط پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌وآله) صورت گرفت. او به هنگام حضور امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) در کوفه به زنان تفسیر قرآن آموزش می‌داد.
زینب همسر عبدالله بن جعفر بود و در واقعه کربلا در کنار برادرش امام حسین (علیه‌السلام) حضور داشت. با پایان یافتن جنگ، زینب و دیگر بازماندگان کاروان امام (علیه‌السلام) به اسارت درآمدند و به کوفه و از آنجا به شام برده شدند.
خطبه حضرت زینب در کوفه و نیز در شام (در مجلس یزید)، معروف است. خطبه او در مجلس یزید، حاضران را تحت تأثیر قرار داد و یزید مجبور شد جنایت و قتل امام حسین (علیه‌السلام) را به گردن ابن زیاد بیندازد و او را لعن کند. او را به سبب مصیبت‌های فراوانی که دیده، «اُمّ المَصائب» لقب داده‌اند. درباره محل دفن زینب (سلام‌الله‌علیها) اختلاف است و حرم حضرت زینب در شام و مقام السیدة زینب در مصر منسوب به اوست.