فاطمه بنت حِزام مشهور به‌اُمّ‌الْبَنین از همسران امام علی (علیه‌السلام) و مادر عباس (علیه‌السلام)، عبدالله، جعفر و عثمان بود که هر چهار تن در روز عاشورا به شهادت رسیدند. پس از واقعه کربلا، ام‌البنین روزها به قبرستان بقیع می‌رفت و برای امام حسین (علیه‌السلام) و فرزندانش سوگواری می‌کرد. برخی، با توجه به شواهد تاریخی، ولادت او را بین سال‌های ۵ تا ۹ هجری قمری دانسته‌اند. در خصوص درگذشت ام‌البنین، برخی از تاریخ‌نگاران تاریخ وفات او را ۱۳ جمادی‌الثانی و برخی دیگر ۱۸ جمادی‌الثانی ۶۴ ق دانسته‌اند بنا بر نقل مورخین محل دفن او قبرستان بقیع است.
ام‌البنین از قبیله بنی‌کلاب بود که این قبیله به شهامت، رشادت و شجاعت و ویژگی‌های نیکوی اخلاقی مشهور بودند و همین موضوع در ازدواج علی (علیه‌السلام) با ام البنین (سلام‌الله‌علیها) تأثیرگذار بود.
ام‌البنین در واقعه کربلا حضور نداشت. اما چهار فرزندش در روز عاشورا در کربلا به شهادت رسیدند. هنگامی که کاروان اسیران کربلا وارد مدینه شد و او از شهادت فرزندانش باخبر شد، از سرنوشت امام حسین (علیه‌السلام) پرسید و وقتی خبر شهادت او را شنید، گفت: «ای کاش فرزندانم و تمامی آنچه در زمین است فدای حسین می‌شد و او زنده می‌ماند.» این سخنِ او را برخی دلیل دلدادگی عمیق او به اهل‌بیت و امام حسین (علیهم‌السلام) دانسته‌اند.